فولاد ابزاری سردکار

فولاد های ابزاری سردکار به طور معمول برای ساخت ابزارهایی نظیر برش, خم, فورج سرد و موارد مشابه مورد استفاده قرار میگیرند که دمای سطحی آنها در حین کار بیشتر از ۲۰۰ درجه سانتیگراد نباشد. البته استثناهایی نظیر فولاد مارجرینگ ۱٫۲۷۰۶ که دماهای سطحی بیشتری (تا ۴۵۰ درجه سانتیگراد) را تحمل می کنند نیز وجود دارند.

انواع فولاد های ابزاری سردکار

• فولادهاي کم آلياژ و سخت شونده در روغن (O)
• فولادهاي آلياژ متوسط هوا سخت (A)
• فولادهاي سردکار پر کروم پر کربن (D)

ويژگی فولاد های سردکار

• اين فولادها قابليت حفظ سختي در دماي بالا را ندارند اما در دماهاي پايين مقاومت سايشي بالايي دارند.
• عمق سختي پذيري بالا بوده و اعوجاج کمي در حين عمليات حرارتي دارند.
• احتمال ترک برداشتن در اشکال پيچيده حين عمليات حرارتي وجود دارد.
• استفاده براي برش در دماهاي پايين مقرون به صرفه تر است.
• سختکاري خانواده O در دماي پايين تر از ۲ گروه ديگر انجام مي گردد لذا مقاومت سايشي متوسط همراه با چقرمگي بالا دارند( نسبت به گروه هاي A , D)
• ميزان عناصر آلياژي گروه A مابين O , D است، قابليت ماشينکاري آن ها به علت منگنز کم است.
• دماي سختکاري از O بالاتر اما از D کمتر است.
• درگروه D به دليل وجود درصد بالاي Cr مقاومت به سايش بالاتر است.

انواع فولاد سردکار پر آلیاژ(گروه D)

فولاد ابزاری سردکار SPK   (۱٫۲۰۸۰  ،  K100)

فولاد ۱٫۲۰۸۰ (SPK) که از دسته فولادهای آلیاژی سردکار می باشد با مشخصه X210Cr12 و در استاندارد بهلری با نام k100 نیز در بازار معروف است. این فولاد جزء فولادهای سردکار پر کربن و پر کروم (%۱۲) محسوب می شود.

وجود کربن و کروم بالا در فولاد SPK خواص سختی پذیری فوق العاده ای به این فولاد داده که باعث شده است این فولاد یکی از پر مصرف ترین فولاد های ابزار سردکار در ایران محسوب شود.

فولاد سردکار ۲۰۸۰ از ترکیب شیمیایی %۲٫۲ کربن، %۰٫۴ سیلیسیوم، %۰٫۴۵ منگنز و %۱۱ -۱۲ کروم تشکیل شده و دمای آنیل کاری این فولاد در حدود ۸۵۰-۸۰۰ درجه سانتیگراد و این فولاد در دمای ۱۰۵۰-۸۵۰ تحت عملیات فورجینگ قرار می گیرد.

جدول استانداردها و نام های بین المللی

فولاد ابزاری سردکار SPK NL  (۱٫۲۶۰۱،K105)

با ایجاد اختلاف اندک در عناصر پایه فولاد SPK و اضافه کردن عناصری نظیر وانادیوم و تنگستن ، فولاد SPK NL  تولید میشود که علاوه بر سختی بیشتر، مقاومت به سایش بالاتری دارد.

کاربردهای فولاد SPK NL

1. ابزارهای تراشکاری حساس به شکست
2. کلاهک ها
3. قالب های کله زنی
4. تیغه های برشی
5. ابزارهای داخل تراشی

سایر مشخصات

• دمای فرجینگ (Forging) :1050-850
• دمای آنیلینگ (Annealing) : 850-800
• دمای سختی پذیری(Hardening) : 1080-1050 ، ۱۰۱۰-۹۸۰
• محیط خنک کردن (Quench) : روغن- حمام نمک – هوا همراه با نیتراسیون
• دمای برگشت (Tempering) : 570-520 ، ۴۰۰-۱۰۰
• دماها برحسب سانتی گراد می باشد.

فولاد سردکار SPK R (1.2436  ، k107)

(SPK R ) یک فولاد ابزار کار سرد پر آلیاز است و سختی پذیری آن بیشتر از X210Cr12(SPK) می باشد. نمونه هایی از کاربرد  آن عبارتند از تیغه های فولادی برای برش محصولات پشمی ، قالب های دوره زنی و سوراخ کاری ، وسایل خان کشی ، قالب های کله زنی سرد ، قالب های ریختگی تحت فشار آلومینیوم ، قالب های تولید لوله ، قالب های کشش ، گیج ها ، ابزارهای چوب بری تحت تنش بالا و بدون نیاز به چقرمگی زیاد ، ابزار پرس در صنایع سرامیک و داروسازی ، پانچ ها ، برقوها ، نازل های سندبلاست ، تیغه های برش صفحات ، نوارهای فولادی تا ضخامت ۳mm ، قالب های غلتشی و رزوه و قالب های کشش سیم.

جدول استانداردها و نام های بین المللی

کاربردهای فولاد SPK R

1. سنبه ها و ابزارهای برشی برای شرایط حاد
2. برقوکارها
3. خان کش ها

سایر مشخصات

• دمای فرجینگ (Forging) :1050-850
• دمای آنیلینگ (Annealing) : 850-800
• دمای سختی پذیری(Hardening) : 1020 ، ۹۸۰ – ۹۵۰
• محیط خنک کردن (Quench) : روغن – حمام نمک – هوا همراه با نیتراسیون
• دمای برگشت (Tempering) : 500 ، ۴۰۰-۱۰۰
• دماها برحسب سانتی گراد می باشد.

فولاد ابزاری سردکار (۱٫۲۵۴۲  ، k450)

فولادی است مقاوم در مقابل ضربه و فشار برای ساخت انواع سنبه های پر استقامت سنبه های حکاکی _ زرگری و ضرب مسکوکات _ انواع قلم _ ماتریس برش _ تیغچه های برش ورق و میله گردهای فولادی با ضخامت و سختی زیاد به کار می رود. در کارخانجات میخ سازی نیز مصرف می شود. برای برش چوب نیز مورد استفاده قرار می گیرد. با تغییر درجه بازگشت به عنوان گرمکار نیز به کار می رود.

جدول استانداردها و نام های بین المللی

فولاد ابزاری سردکار آموتیت (۱٫۲۵۱۰ ، K460)

در طبقه بندی فولاد های سردکار علاوه بر فولادهای Spk می توان به فولاد کاربردی دیگری با نام فولاد آموتیت اشاره کرد. فولاد آموتیت ((Amutit s به شماره استاندارد ۱٫۲۵۱۰ و با داشتن عناصر وانادیوم و تنگستن، علاوه بر خواص یاد شده در فولاد Spk ویژگی های منحصر به فردی دارد. فولاد آموتیت Amutit را به عنوان فولادی برنده و مقاوم به سایش می شناسند.این توع فولاد در شرکت بهلر با کیفیت بالاتر به عنوان K460 در اختیار مشتریان قرار میگیرد.

این فولاد با وجود قدرت برش زیاد برای ورق های نازک و مقاومت در مقابل اصطکاک شکننده نبوده و برای ابزار سردکار مانند ابزارهای نجاری _ سنبه _ ماتریس _ برش پرس و کشش و انواع ابزارهای اندازه گیری به کار می رود. در کارخانجات پروفیل سازی برای ساخت قرقره استفاده می شود پس از آبکاری فرم اصلی خود را حفظ می نماید. با پولیش عالی برای ساخت انواع قالب های ملامین _ باکلیت و پلاستیک مصرف می شود.

جدول استانداردها و نام های بین المللی

فولاد ابزاری سردکار نقره ای(۱٫۲۲۱۰ ، K510)

فولاد نقره ای (آموتیت) به صورت سنگ زده برای ساخت انواع سنبه، پین ، مته ، حدیده ،  قلاویز برقو و وسایل دقیق مانند محور ماشین های کوچک به کار می رود.

جدول استانداردها

فولاد ابزاری سردکار K340 (انحصاری بهلر)

فولاد K340 فقط در کارخانه بهلر با گرید ISODUR به روش ESR تولید میشود. با توجه به عناصر آلیاژی و تولید شده به روش ESR   ،  K340   دارای مقاومت برشی (سایشی و چسبندگی ) ، چقرمگی و استحکام فشاری خوبی است و همچنین در طول انواع عملیات حرارتی دارای پایداری ابعاد قابل توجهی می باشد.

سایر مشخصات

• دمای فرجینگ (Forging) :850-1050
• دمای آنیلینگ (Annealing) : 800-850
• دمای سختی پذیری(Hardening) : 1040-1060
• محیط خنک کردن (Quench) : روغن- حمام نمک-هوا
• دماها برحسب سانتی گراد می باشد.